گوَن گیاهی است که در سخت ترین شرایطِ آب و هواییِ نزدیک قله کوه ها (اختلاف دمای بالای °30 در شبانه روز) که کمتر گیاهی تاب می آورد، رشد می کنند و جلوی فرسایش خاک، در اثر روان شدن آب های سطحی، در تندترین شیب ها را می گیرد.
این ارتفاع، یعنی بالای 2000 متر، محل ریزش باران های بسیار شدید در اثر صعود یکباره هواست. به بیانی دیگر منشا سیل های سهمگین همین دامنه های نزدیک به قله هاست. اما گَوَن ها به خوبی از پس این مشکل بر می آیند. و سیل بندهای طبیعی هستند.
گیاه خاکی (هوموس) که گَوَن ها بر جای می گذارند به دیگر گونه‌های گیاهی کمک می کند تا رشد کنند.
گَوَن ها در خوراک دهی به جانوران نیز نقش دارند. هم با برگ های بسیار کوچک خود به چهارپایان غذا می دهند و هم با گل های خوشبوی خود به حشرات به ویژه زنبورهای عسل شهد می رسانند.
خانه و پناهگاه بسیاری از گونه های جانوری مانند کبک، خرگوش، روباه و ... لا به لای بوته‌زارهای گَوَن است.
گَوَن ها علاوه بر نگهداری آب و خاک برای ما انسان ها خوراک و پوشاک آماده می کنند. از نوعی گون به نام گون سفید ماده دارویی و صنعتی کتیرا به دست می آید که همگان از کاربردهایش شنیده ایم.
گون به راحتی آتش می گیرد و حتی در بهار و تابستان هم ظاهری خشک مانند دارد. به همین علت برخی فکر می کنند چون گیاه خشکی است پس می توانند از آن به عنوان سوخت استفاده کنند. در صورتی که این موجود صبور و پرطاقت به خاطر شرایط سخت آب و هوا و خاک خودش را خشک و بی جان نشان می دهد. اما زنده اند و زندگی بخش.
حتی گون هایی که خشک شده اند و بر روی خاک افتاده اند، جلوی راه افتادن سیل را می گیرند و بستری می شوند برای رویش گونه های دیگر گیاهی.
پس اگر این بار به کوهستان رفتیم، به این گیاهان شگفت انگیز به دیده احترام و بزرگی بنگریم. ما مدیون گون هستیم.
👈حفظ محیط زیست یکی از مهمترین وظایف ماست
- چهارشنبه 11 تير 1399
